Oproep aan ouderen om zelf huishoudelijke hulp te regelen valt verkeerd

Door Vanda van der Kooi , Eindhoven

Trudy van Helmond (75), oud-voorzitter van KBO Eindhoven, reageert vol onbegrip op een brief die deze week in de bus valt bij 4600 mensen die huishoudelijke ondersteuning krijgen via hun gemeente. In de brief staat dat ouderen vaker zelf een oplossing moeten zoeken, vanwege de grote personeelstekorten bij de huishoudelijke hulp.

,,Wat ik hoor van hulpen is dat ze onvoldoende uren kunnen maken voor een fatsoenlijk inkomen, voor bestaanszekerheid. Dáár moeten gemeenten wat aan doen”, zegt Van Helmond.

Ze krijgt bijval van FNV-bestuurder Kim Baudewijns. ,,Laten ze om te beginnen in hun contract met zorgaanbieders vastleggen dat hulpen starten met een bruto uurloon van 14 euro, in plaats van circa 12 euro.”

De brief met de oproep komt van Best, Veldhoven, Bergeijk, Bladel, Eersel, Oirschot en Reusel-De Mierden. Het tekort aan ‘handjes’ komt onder meer door een hoog ziekteverzuim. Bij de grote zorgaanbieder Actief Zorg ligt dit sinds de coronacrisis boven de 10 procent.

,,De brief is een moreel appèl en een stukje winstwaarschuwing”, zegt de Bestse zorgwethouder Véronique Zeeman namens de gemeenten. Het appèl is bedoeld voor mensen die zelf een schoonmaakster kunnen betalen, of met genoeg familie en buren die dit werk willen doen. De winstwaarschuwing is omdat ouderen op termijn mogelijk minder hulp krijgen.

Onmisbaar

Vorige week waarschuwden artsen in ziekenhuizen dat er vaker ouderen op de Eerste Hulp binnenkomen die onderkoeld zijn, omdat ze pas lang na een val worden gevonden. Eenzaamheid, tekorten in de zorg én weerstand bij ouderen zelf om hulp te vragen zouden daarbij meespelen.

Van Helmond vindt het onbegrijpelijk dat gemeenten nu duizenden ouderen aanspreken die wél hulp hebben gevraagd. ,,Mantelzorgers doen vaak al heel veel. Zelf heb ik naast mijn werk ook altijd veel gezorgd voor anderen. Als ik later zelf hulp nodig heb en dan zo’n brief zou krijgen, dan zou me dat heel verdrietig maken. Alsof je een graaier bent.”

Van Helmond is voorzitter van buurthuis de Meerpaal in Eindhoven, waar veel ouderen komen. Tot vorig jaar was ze voorzitter van de KBO Eindhoven. In die rol verzette ze zich tegen bezuinigingen op huishoudelijke hulp in Eindhoven. ,,Het zijn de goedkoopste zorgprofessionals die we hebben. Ze zijn onmisbaar, nu verzorgingshuizen zijn gesloten en er geen verpleeghuizen bij komen. Ze maken ouderen ook minder eenzaam, en ze zien het als het misgaat.”

De meeste contracten voor huishoudelijke hulp gaan tot 24 uur per week, omdat het fysiek zwaar werk is. Door medewerkers bij te scholen en ook zorgtaken te geven kan hier een fulltime baan van gemaakt worden, met een beter salaris.

Van Helmond, FNV, Actief Zorg en wethouder Zeeman zijn hier allemaal voor. Maar in eerdere jaren is zorg juist losgekoppeld van huishoudelijke hulp, ook qua financiering. Zo wordt wijkverpleging betaald via de verzekeraars. Zeeman: ,,We kunnen niet het hele zorgstelsel veranderen. Maar een lokaal experiment kan wel. Voorwaarde is wel dat het regionale Zorgkantoor van verzekeraar CZ meedoet.” Breda is al verder, zo meldt Actief Zorg, hier start eind maart een proef.